MEDİKAL MASAJ
Masaj Tanımı
1- Hasta ve yorgun bir organın rehabilitasyonu yani yeniden eski durumuna dönmesi için organizmanın sathı üzerine tatbik edilen sistemli ve belirli mekanik enerji ile derinlerde anatomik, fizyolojik fonksiyonel ve en yüksek tesir meydana getiren bir terapi yöntemidir.
2- Elle veya özel makinelerle yapılan ve öncelikle cilt, cilt altı ve adale dokusunu etkileyen mekanik tipte uyarımların tümüne verilen isimdir.
Vücuttaki yumuşak dokular üzerine yapılan sistemli ve ilmi el hareketleridir.
Yeni bir masaj makinesinin gelişmesi ve büyük iddialarla ortaya çıkmasına rağmen elle yapılan hareketlerin yerini hiçbir şekilde tutmayacağı bilinmektedir.
Masajın Zamanı ve Süresi
Günün her saatinde masaj yapılabilir.Ancak genel masajlarda karın masajları tok karına yapılmamalıdır. Her masajdan önce hastaya tuvalete gitmesi hatırlatılmalıdır.Genel masajlar 30 – 45 dk. Kısmi masajlar 15 – 20 dk.Sürmelidir.Spor masajında zamanın darlığı nedeniyle hızlı çalışmak zorunluluğu vardır.Spor masajının bazen 8 – 10 dk. bitirilmesi gereklidir.
Genel masaj haftada 1 gün uygulandığında yeterli olabileceği gibi bunun 2 veya 3 defa tekrarında da bir sakınca yoktur. Kısmi masajın uygulanışı için bir zaman tahdidi yoktur.Haftanın her günü ve saati yapılabilir. Genel masaj imkânlar nispetinde öğleden önce,kısmi masajları da öğleden sonra yapmak çok daha faydalı olabilecektir.
Masajın süratine gelince; maniplasyonlar düzenli bir tempoyla sürdürülmelidir. Gereğinden hızlı çalışan masör veya masörin elinin altındaki dokuda meydana gelen değişiklikleri ayırt edemez. En yavaş ve bir ahenk içinde yapılması gereken maniplasyon Eflörajdır.Eller deriyle teması hiçbir zaman kaybetmemelidir.Vücudun bir kas grubunu sıvazlanması 3 saniye kadar sürer.Petrisaj da biraz daha hızlı çalışılabilir, elin bir pozisyondan diğer pozisyona geçmesi için gerekli süre 1 saniye kadardır.Friksiyonda ortalama saniyede 1 dairecik yapılır. Perküsyon da her el saniyede 4 darbe vurur.Elle yapılan vibrasyonun frekansı saniyede 10 – 15 arasındadır.Usta bir masör bu süreleri istem dışı iç güdüyle ayarlar.Verilen sürelerden daha hızlı çalışan masörler bir sonuç almadan kendilerini boş yere yorarlar ve hastayı da tedirgin ederler. Problemi olmayan birine dinlendirici masaj yapılacaksa en fazla haftada iki kez.
– Dolaşımı hızlandırdığı için çok da fazla yapılmaması gerekir.
– Genel masajın süresi 30-45 dakika.
– Lokal masaj 15-20,
– Spor masajı ise 8-10 dakika.
– Tıbbi masaja gelince süresi yok.Hasta rahatlayana kadar.
MASAJ ÇEŞİTLERİ VE TEKNİKLERİ
1- SIVAZLAMA : ÖFLORAJ: STROKİNG
EFLÖRAJ (ÖFLÖRAJ) : Kelime anlamı sıvazlamadır. Masajın en temel maniplasyonudur. El ile yapılan hafif ve kayıcı basınç hareketleri olarak bilinen eflöraj,masajın ilk maniplasyonudur.Bütün masajlara eflöraj ile başlanır ve yin e eflöraj ile bitirilir.Eflöraj parmaklarla tek elle,çift elle ve ellerin dorsal kısımlarıyla yapılabilir.Maniplasyonlar kasların deri üzerine iz düşümlerinin oluşturduğu alana ve liflerin gidiş yönünde yapılmalıdır.Bu hareketler kasın kalbe en uzak yapışma yerinden daha yakın yapışma yerine doğru sürdürülür.Acıyı ağrıyı giderici ve adale spazmını giderici etki gösterir.Ter bezlerini çalıştırır.Toksinlerin ter yoluyla atılmasını yardımcı olurken dolaşımın artması ile derinin beslenmesi daha düzenli hale gelir.Kırık çıkılarda organın alçıda kalması,bandajlanması veya askıya alınması kan dolaşımını aksatacağından bu gibi travma hallerinde eflörajın büyük yararı vardır.
EFLÖRAJ TEKNİKLERİ
• Klasik Eflöraj
• Oluklu Eflöraj
• Atlamalı Eflöraj
• Oluklu Atlamalı Eflöraj
• El Üstünden El Atlatarak Eflöraj
2- FRİKSİYON
FRİKSİYON : Sürme,sürtme ve oğma anlamına gelir.Baş parmak,parmaklar ve el ayası ile yapılan,küçük alanlı dairesel ve ekliptik kaydırma ve bastırma hareketleridir.Bu hareketlerin esası derin masaj maniplasyonlarıdır.Deri altındaki kas ve dokulara hitap eden kayıcı ve tazyik manevralarıdır.Bu manevralar derindeki kaslara,kas tendonlarına ve eklem ligamentlerine uygulanır.
Friksiyonun etkisi deri altındaki kas ve dokularadır.Etkisi direktir. Çapmalar yanıklar ve ameliyat sonrası kas ve kas gruplarında meydana gelen yapışıklıklar, sertleşmeler friksiyon uygulamaları ile giderilir.Ancak deriyi tahrip etmemeye özen gösterilmelidir. Ayrıca Friksiyon hareketleri madde alış verişini arttırır.
FRİKSİYON TEKNİKLERİ
• Başparmak Friksiyon
• Dört Parmak Friksiyon
• Avuç İçi Friksiyon
• Bebe Masajı
• Bağ Dokusu Masajı
• El Tarak Derin Friksiyon
• El Destekli Derin Friksiyon
3- YOĞURMA: PETRİSAJ: KNEADİNG
PETRİSAJ : Kelime anlamı yoğurmadır.Kaslara en etkili maniplasyon petrisajdır.Sıkıştırma ve ezme şeklindeki yoğurma hareketleridir.Petrisaj parmaklarla tek elle ve eller yan yana gelecek şekilde iki elle uygulanır.Hareketler eflörajda olduğu gibi kenarlardan kalp yönüne doğru yapılmalıdır.
Petrisaj maniplasyonunun esas tesiri kasa olmakla beraber deri altındaki dokulara da etki yapar.Kılcal damarlardaki kan birikintilerini büyük damarlara doğru akışını hızlandırır ve kılcallardaki basınç azalır.Kuvvetli yapılacak olursa ekimoz oluşur.Basınç ve onun kasa yaptığı gevşeme ile kanın aldaleye doğru akımı hızlandırılarak buraların beslenmesi sağlanır.Ven akımının hızlanmasıyla toksik maddelerin atılması kolaylaşır.Deri ve deri altı dokusunun elastikiyetini ve aktivitesini arttırır.Kaslarda meydana gelen spazm ve krampların çözülmesinde etkilirdir.,
PETRİSAJ TEKNİKLERİ
• Tek El Petrisaj
• İki El Petrisaj (Yan Gövde)
• Tut Çek Bastırarak İt
• Kontrollü Petrisaj
4- PRESYON
PRESYON : Baskı anlamına gelir.Masaj yapılacak organa masörün parmak uçlarıyla ve el ayaları ile yapacağı basınç hareketleridir. Presyon manevrası bölgesel ve kayıcı olabilir.Presyon manevrası özellikle ağır spor yapanlarda daha çok önem kazanır. Deri ve kas arasındaki dokuları ve daha derinlerde bulunan dokuları sıkıştırmak ve etkilemek için yapılır.Kramplı kaslarda,kasılmış kasın üzerine parmakla presyon uygulandığında kramp çözülür.Ayrıca parmakla yapılan presyon sinirlerin iletme gücünü düzene sokarak somatik ağrıların giderilmesine yardımcı olur.
PRESYON TEKNİKLERİ
• Kesme – Çapraz Kesme
• Parmak Presyonu
• Yan Gövdede Çekiş
• Deri Yürütme
• Deri Kontrol
• El Sırtı Presyonları Ve Tarak
5- DARBELEME: (Perküsyon Klopfen)
PERKÜSYON : Kelime anlamı vurma,çarpma ve baltalamadır.Bu manevra diğer manevralarda olduğu gibi elin deri üzerinde yapışık konması şeklinde değil,darbeler şeklinde ritmik vurma hareketleridir.
Masaj yapan kişi masaj bölgesinde ortalama beşer santimetre ara ile parmakla,parmak uçları, elin içi ile veya hafif sıkılmış yumrukla yapacağı seri vuruşlardır.Bu hareketler masaj yapan kişiyi yorar. Eller yorulduğu anda dinlendirilmelidir.Bu manevralar adale gruplarını uyararak kan dolaşımının hızlanmasına neden olur.Kaslar uyarılmasının yanı sıra ısıtılmışta olur.Kasların kan sirkülâsyonunu arttırır beslenmeyi çoğaltır.Kasları kuvvetlendirir.Sinirleri uyarır.
Perküsyon Teknikleri
A) Ana Teknikler
• Bouilting(yumruklama)
• Tapontment(baskılı vuruş)
• Haşman(kesme vuruş)
• Klakmen
B) Ara Teknikler
• Taping
• Slaping
• Piching
6- TİTREŞİM : VİBRASYON
VİBRASYON : Kelime anlamı titretme, sallama demektir. Genellikle elle kavranamayan geniş ve düz kas gruplarına uygulanır. Masaj yapılacak bölgelerin genişliğine göre bir veya daha fazla parmak ucu,el ayası veya açık elle ağrı yapmayacak şekilde titreşimler verilir.
Vibrasyon maniplasyonu uygulanırken uygulanan kısımdan diğer kısma geçişlerde ellerin deriyle teması kesilmemelidir.Vibrasyon maniplasyonu sinir uçlarını uyarıcı ve yatıştırıcı özelliğe sahip olduğundan dinlendirici ve ağrı kesici özelliği de sahiptir.İyi bir masör dakikada 500 – 550 titreşim temin edebilir.
Vibrasyon Teknikleri
• Sallayarak vibrasyon
• Avuç içi sabit vibrasyon
• Dört parmak sabit virgül şeklinde vibrasyon
• Kayıcı vibrasyon (sırtta parmaklarla)
7- YUVARLAMA: Rollen
Üst kol ve bacak bölgesinde avuç içleri ile kasları kemik üzerinde yuvarlama (Sallama) hareketidir.
8- Klasik Masaj : Genellikle vücudun güne zinde başlamasına ya da yaşamın gündelik yorgunluk ve sıkıntılarından kurtulmak amacı ile yapılan genel dinlenme ve gevşeme yöntemi olarak kullanılan masaj türüdür. Önemli olan masaj yaptıran kişinin rahat ve keyifli bir ortamda kendini zinde ve dinlenmiş hissetmesinin sağlanabilmesidir. Genellikle masaj yağı ile yapılır ancak isteğe bağlı olarak bazı durumlarda kayganlaştırıcı malzeme kullanmadan da klasik masaj uygulamak mümkündür.
9- Aromaterapi : Genellikle klasik masaj yöntemlerini bitki özlerinden elde edilmiş karışımlarla hazırlanan masaj yağlarını kullanılarak uygulanan bir masaj yöntemidir. Rahatlatıcı, gevşetici, dinlendirici olabileceği gibi zindeleştirici ve uyarıcı türde etkileri olabilir. Aslında aromaterapi yöntemi sadece masajla sınırlı değildir, genel anlamda bitkisel öz ve yağların kimyasal yapısı ve enerjilerinden faydalanarak solunum (buğu), kompres ve banyo uygulamaları ile de yapılabilir. Bitkisel öz ve yağlar,bitkilerden damıtma ve buhar yöntemi ile elde edilmiş yağlardır.
Aromatik yağlar günlük yaşamda kullanılan kozmetik yağlara oranla vücut tarafından çok daha kolay emilir ve yan etkisi yok denecek kadar azdır. Önemli olan doğru yağı doğru şekilde kullanabilmektir.Temel yağlar kesinlikle direkt olarak vücuda temas ettirilmemelidir, mutlaka taşıyıcı yağ ile belli oranlarda karıştırılarak uygulanmalıdır.Uygulama öncesi cildin küçük bir bölgesinde deneme yaparak cilt yapısının uygulanacak yağa vereceği alerjik tepki mutlaka ölçülmelidir.Günümüzde aromaterapik masaj yalnızca tedaviye yönelik değil klasik masajı destekleyici olarak genel rahatlama sağlayıcı ve dinlendirici özelliği ile de kullanılan bir yöntemdir.
10- Spor Masajı : Özellikle sportif etkinliklerde kullanılan bir masaj türüdür. Spor masajını klasik masajdan ayıran en önemli özellikler öncelikle ritim,süre ve bası miktarlarının değişik olmasıdır.Ayrıca uyarıcı hareketler çoğunluktadır ve branşa özgü olarak uygulanır.
11- Shiatsu : Japon orijinli ve probleme yönelik tedavi amaçlı bir masaj türüdür. Belirli noktalara parmak ve vücudun değişik bölgeleri ile basınç yapılırken, deri ve deri alt dokusu üzerinde kaydırılmaktadır.
12-Thai : Özellikle Tayland’da yaygın olarak uygulanmakta olan Thai masajının temel yapısını Hint Yoga ve Çin’in geleneksel tıbbı oluşturmaktadır. Çoğunlukla baskı ve gerdirme hareketlerini kapsamaktadır. Çıplak vücut üzerine uygulanmaz, yerde ve ince mat üzerinde uygulanır.
13- Reiki : Hıristiyan bir rahip olan Dr. Miako Usui tarafından 19. yüzyılda Japonya’da yeniden keşfedilen eski bir tedavi yöntemidir. Sözcük anlamı “evrensel yaşam enerjisi” demektir.